اخیرا دکتر نادری یکی از متخصصین مدیریت ورزشی در مصاحبه ای با ایسنا به وضعیت نابسامان ورزش زنان در ایران اعتراف کرده است. البته نگاه این متخصص در این مصاحبه عمدتا بر سر ورزش همگانی است و میگوید که "ورزش همگانی بانوان در جامعه ما ارزش نیست". ایشان البته علت را در نبود امکانات و حتی وجود بقول خودش خط قرمزها که زنان را از ورزشهای ساده ای مانند دوچرخه سواری هم محروم کرده، نمیبیند. از نظر ایشان مشکل بعضا به عدم مدیریت درست از امکانات موجود و از طرفی هم به خود زنان مربوط است که بجای استفاده صبحگاهی از مثلا پارکهای مخصوص بانوان، "ترجیح میدهند که بخوابند و برای تناسب اندام هم از قرصهای مخصوص استفاده کنند".

مسئله ورزش زنان و نگاه حکومت اسلامی به آن مرا به یاد خاطره ای از سالهای شصت انداخت. آخوند راستگو رئیس سازمان نهضت مبارزه با بیسوادی بود. در جلسه ای با شرکت آموزگاران که از تلویزیون رژیم پخش میشد به برخی سئوالات شرکت کنندگان پاسخ می داد. در پاسخ این سئوال که چرا دولت برای زنان سالنهای ورزشی ایجاد نمی کند، چنین پاسخ داد: "مادر بزرگ من برای ما آبگوشت می پخت و گوشتش را با گوشتکوب می کوبید. بدین طریق هم ورزش میکرد و هم وظیفه مادری اش را بجا می آورد".

پاسخ صادقانه را این دلقک جمهوری اسلامی در جواب به یک آموزگار داد. حقیقت همین است. در سیستم فکری و نظری و قانونی اسلامی، زن برای خدمت به همسر و فرزندان همسر ساخته شده است. علت وجودی اش همین است. در این نگرش به زن و جایگاه اجتماعی اش ورزش جایی ندارد. ورزش بعنوان فعالیتی فیزیکی چه گروهی و چه فردی و با هدف کسب سلامتی و شادی امری " زنانه " نیست. در این سیستم فکری اختصاص وقت و پول برای زن بعنوان انسانی که حق کسب لذت، و اینجا از طریق ورزش دارد قابل تصور نیست. البته این به این معنی نیست که جمهوری اسلامی برای مردها امکانات ورزشی مجهز و فراوانی ایجاد کرده است. ولی در تقسیم همان امکانات محدود هم، اکثریت زنان سرشان بی کلاه است. زنان حتی حق تماشای ورزش دیگران در استادیومها را هم ندارند.

از سخنان ضد زن آخوند راستگو سالها گذشته است. طی این سالها زنان با مقاومت و اصرار و پافشاری جمهوری اسلامی را در عرصه های معینی از ورزش به عقب نشینی وادار کردند. حضور زنان حتی با آن حجاب خفت آور در عرصه های مختلف ورزشی نشان ابراز وجود قوی و علاقه زنان به ورزشهای گوناگون است . شرکت زنان در عرصه های مختلف ورزشی را میتوان با زیرپا گذاشتن قانون حجاب جمهوری اسلامی از طرف زنان مقایسه کرد. هر دو عرصه هایی از مقاومت زنانند و به جمهوری اسلامی تحمیل شده اند. در این فضا دیگر دلقکهایی مانند راستگو جرئت ابرازعلنی اینچنین مزخرفاتی را ندارند. لحن متخصص ورزشی در مصاحبه اش با ایسنا خود نشانی از فضای حاکم بر جامعه است. منظوربهیچوجه مقایسه آخوند راستگو با متخصص ورزشی نیست. دکتر نادری هرچند غیرمستقیم دلیل حاکم نبودن فرهنگ ورزش همگانی در میان زنان را از تنبلی خودشان می داند، ولی بهر حال بدنبال راه حل و پاسخ است. پاسخی که طبیعتا با خواهش و تمنا از"مسئولین و مجلس محترم" بدست نخواهد آمد. این خواسته در نتیجه مبارزات زنان و مردان برابری طلب بدست خواهد آمد.

واقعیت این است که فقر و بیکاری گسترده، تفریح و ورزش را برای اکثریت مردم به امری لوکس تبدیل کرده است. بیشتر عرصه های ورزشی پرخرج هستند. بخش بزرگی از مردم از عهده مخارج سالن و لباسهای مخصوص و تجهیزات ورزشی بر نمی آیند. تا جائیکه به ورزش زنان مربوط میشود عرصه های کم خرج تر محدود ترند. شاید بشود از دویدن در پارکها و یا کوهنوردی نام برد. پارکهای مخصوص زنان نیز تنها در چند شهر بزرگ ایران هستند و اکثریت زنان از این امکان ساده انسانی، یعنی دویدن با خیال راحت و بدون ترس از مزاحمت گله های امر به معروف و نهی از منکر محرومند.

سالنهای مجهز و تسهیلات ورزشی باید ایجاد و بطور رایگان در اختیار عموم قرار بگیرد. ورزش کردن و استفاده از امکانات ورزشی یک حق است که باید با ادامه مقاومت بخش بزرگ زنان و تلاش گسترده تر و اینبار سازماندهی شده آنرا به جمهوری اسلامی تحمیل کرد. ایجاد سالنهای ورزشی با امکانات مناسب و حضور مربیهای ورزشی در هر محله خواسته بسیار ساده ای است که میتوان حول آن حرکتی را براه انداخت. در این مبارزه فعالین حقوق برابر زنان نقش مهمی دارند. با زنان محله خود، در و همسایه ودانش آموزان مدارس محله صحبت کنیم. با تماس با سایر محلات شهر میتوان در روز معینی دست به تجمع در مقابل شهرداری محلات زد و خواست ایجاد سالن ورزشی رایگان را به رژیم تحمیل کرد. داشتن امکانات ورزشی رایگان حق همه شهروندان است. *

مندرج در نشریه زن آزاد شماره ٣٠